Aktywnie po zdrowie

Co to jest podstawowa przemiana materii (PPM)?

Organizm człowieka ma określone potrzeby energetyczne – energia wydatkowana jest na jego funkcjonowanie w środowisku oraz wszelkie inne czynności, które wykonuje. Te wydatki energetyczne określa się mianem całkowitej przemiany materii, na którą składają się metabolizm podstawowy (podstawowa przemiana materii) oraz ponadpodstawowa przemiana materii.

Podstawowa przemiana materii (PPM) określa najniższy poziom przemian energetycznych, który zapewnia zachowanie podstawowych funkcji życiowych organizmu, takich jak na przykład praca układu krążenia i oddechowego, utrzymywanie ciepłoty ciała czy proces odbudowy komórek.

U zdrowego dorosłego człowieka wartość metabolizmu podstawowego wynosi około 1 kcal na 1 kg masy ciała na 1 godzinę. Wielkość PPM determinuje wiele czynników, takich jak: 

• rozmiary ciała – osobę o większym rozmiarze ciała charakteryzują większe wartości PPM;
• wiek – człowiek osiąga najwyższe wartości PPM w pierwszych dwóch latach życia ze względu na intensywny wzrost i budowę tkanek. Podwyższenie wartości metabolizmu podstawowego obserwuje się również u młodzieży w okresie dojrzewania. W wieku podeszłym natomiast PPM się zmniejsza. Szacuje się, że u dorosłego człowieka po ukończeniu 21 roku życia wartość PPM zmniejsza się o około 2% na każde kolejne 10 lat życia;
• płeć – różnice w wartościach PPM w przypadku płci wynikają z różnic w składzie ciała kobiet i mężczyzn. W związku z tym, iż kobiety mają przeciętnie większą zawartość tkanki tłuszczowej w organizmie, ich potrzeby energetyczne są nieco mniejsze;
• stan fizjologiczny u kobiet – wyższe wartości PPM u kobiet obserwuje się w czasie menstruacji, a także w okresie ciąży i karmienia piersią;
• stan odżywienia – u osób niedożywionych wartości PPM są zazwyczaj obniżone;
• stan zdrowia – w przypadku wystąpienia gorączki szacuje się, iż na każdy 1ºC powyżej 37ºC potrzeby energetyczne wzrastają o 12%;
• zaburzenia pracy tarczycy – w przypadku niedoczynności obserwuje się spadek wartości PPM, natomiast w przypadku nadczynności można zaobserwować wzrost wartości PPM nawet aż o 80%;
• warunki klimatyczne – mają największy wpływ na wartości metabolizmu spośród czynników środowiskowych. U ludzi zamieszkujących kraje północne obserwuje się wyższe wartości PPM niż u mieszkańców rejonów tropikalnych.

Sylwia Gudej
Polskie Towarzystwo Dietetyki 

metabolizm

potrzeby