Id kategorii - 37
Itemid - 294
view - article
id - 344
referer -
uri - /choroby-dietozalene-40/adhd-pomo-dziecku-diet
boś

ZOBACZ

Programy
i kampanie Fundacji

WSZYSTKIE TREŚCI NA PORTALU POWSTAJĄ WE WSPÓŁPRACY Z WIODĄCYMI OŚRODKAMI NAUKOWO-BADAWCZYMI

pointer_zobaczZdrowo jem, więcej wiem!
projekt edukacyjny

pointer_zobaczPostaw na słońce
konkurs badawczy

pointer zobaczTradycyjny sad
konkurs grantowy

pointer zobaczFilmeko
konkurs filmowy

pointer zobaczAkademia Fundacji BOŚ
konkurs grantowy

Więcej…

Aktualna kampania

PG baner strona APZ

Piramida zdrowego
żywienia

Zobacz co kryje się pod każdym
piętrem piramidy

boś

Postaw na Słońce

PNS 7 logo

Proszę zarejestrować się w serwisie przed zapiseaniem się na listę wysyłkową.
No account yet? Register

adhd-pomoz-dziecku-dieta-choroby-dzieciADHD - pomóż dziecku dietą

 

dr Sa’eed Bawa
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego

Badania wykazują, że odpowiednia dieta zwiększa skuteczność innych metod leczenia tego schorzenia. Sprawdź, jakie produkty szkodzą twojemu dziecku, i zapoznaj się z niezwykle dokładnymi wskazaniami dietetycznymi.

 

ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder), czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej i zaburzenia uwagi oraz ADD (Attention Deficit Disorder), czyli zaburzenia uwagi – mają podłoże genetyczne i dotyczą ok. 2% dzieci i młodzieży. W Polsce ADHD i ADD to uznane jednostki chorobowe, jednak niewiele z tego wynika dla praktyki. Większość dzieci dotkniętych tymi schorzeniami nie jest prawidłowo diagnozowana, a przez to nie jest właściwie leczona.

Łagodzenie objawów dietą

Amerykańskie Towarzystwo Psychiatrów uważa, że składniki pokarmowe diety mogą mieć wpływ na rozwój i pogłębienie objawów zespołu nadpobudliwości (ADHD). Obecnie uważa się, że spożycie np. cukru, czy produktów zawierających konserwanty oraz żywności przetworzonej zawierającej izomery trans (frytki, pączki, ciasteczka, hamburgery itd.), może przyczyniać się do powstawania zespołu nadpobudliwości.

Z kolei dużo korzyści przynosi pacjentom ograniczenie spożycia niektórych produktów spożywczych, m.in. mleka i produktów mlecznych zawierających kazeinę, pszenicy i innych źródeł glutenu, czekolady, i takich substancji jak cukier, środki konserwujące i barwniki. Liczne badania obserwacyjne wykazują, że dieta eliminacyjna zwiększa skuteczność innych metod leczenia tego schorzenia.

Najważniejsze zalecenia dietetyczne

  1. Eliminowanie kofeiny z diety
  2. Ograniczenie spożycia cukrów prostych
  3. Ograniczenie spożycia salicylanów – problemy
  4. Ograniczenie spożycia tłuszczów trans
  5. Unikanie produktów uczulających (w tym dodatków do żywności)
  6. Zwiększenie spożycia kwasów tłuszczowych omega-3
  7. Stosowanie diety poprawiającej funkcjonowanie mózgu

1. Eliminowanie kofeiny z diety

Kofeina stymuluje centralny układ nerwowy. Powoduje utratę wody oraz wypłukiwanie wapnia i magnezu z organizmu, co może prowadzić do odwodnienia i zmniejszenia rezerw tych składników mineralnych. Spożycie dużej ilości kofeiny przez dzieci prowadzi do bezsenności, nadmiernej nerwowości i pobudliwości. Niektóre dzieci, podobnie jak niektórzy dorośli, są bardziej niż inne wrażliwe na kofeinę.

Kofeina występuje w kawie, czarnej herbacie, napojach orzeźwiających typu cola, czekoladzie i wielu lekach na bóle głowy i przeziębienie. Kofeina zawarta w małej puszcze coli ma większy wpływ na organizm dziecka niż osoby dorosłej, co jest powodowane mniejszą masą ciała. Maksymalna dopuszczalna ilość kofeiny na dobę dla dzieci w wieku 4–6 lat to 45 mg, w wieku 7–9 lat – 62,5 mg, a w wieku 10–12 lat – 85 mg.

Źródła kofeiny

Produkt

Wielkość porcji

Zawartość kofeiny

Napój orzeźwiający typu cola

puszka (330 ml)

36–46 mg

Herbata typu Iced Tea

puszka (330 ml)

25 mg

Napój kakaowy

szklanka (250 ml)

6 mg

Kawa

szklanka (250 ml)

76–179 mg

Herbata

szklanka (250 ml)

15–50 mg

Ciemna czekolada

42 gramy

10 mg

Czekolada mlecza

56 gramów

14 mg

Leki na przeziębienie

1 tabletka

30 mg

 

2. Ograniczenie spożycia cukrów prostych

Cukry proste, np. cukier stołowy, powodują duże i gwałtowne wahania w stężeniu glukozy we krwi, co prowadzi do zmiany nastroju i zmniejszenia koncentracji – są to typowe objawy zespołu nadpobudliwości. Liczne badania naukowe wykazują, że dzieci z zespołem nadpobudliwości spożywają więcej cukru niż inne dzieci i ograniczenie spożycia tego składnika poprawia koncentrację nawet u dzieci bardzo trudnych. Uwaga! Drastyczne ograniczenie spożycia cukru może mieć skutki uboczne w postaci bólów głowy i nerwowości, dlatego ilość cukru w diecie należy zmniejszać stopniowo.

W chowanego z cukrem

Ważkim problemem związanym z wprowadzaniem ograniczenia cukru w diecie jest „cicha” obecność dużych jego ilości w wielu produktach spożywczych. W szklance jogurtu owocowego może znajdować się aż 11 łyżeczek cukru! Poniższa tabela demaskuje niektóre, spożywane często na co dzień, produkty.

Zawartość cukru ukrytego w wybranych produktach spożywczych

Rodzaj produktu

Ilość produktu

Ekwiwalent cukru stołowego

Substancje słodzące

Miód

1 łyżeczka do herbaty

1 ½ łyżeczki do herbaty

Cukier

1 łyżeczka do herbaty

1 łyżeczka do herbaty

Napoje

Oranżada rozpuszczalna

330 ml (mała puszka)

12 łyżeczek do herbaty

Cola

330 ml (mała puszka)

10 łyżeczek do herbaty

Tonik

330 ml (mała puszka)

8 ½ łyżeczek do herbaty

Słodycze

Milky Way

60 g

9 łyżeczek do herbaty

Twarde cukierki

4 cukierki

3 ½ łyżeczki do herbaty

Guma balonowa

1 listek

2 łyżeczki do herbaty

Przetwory mleczne

Jogurt beztłuszczowy:

Owocowy

1 szklanka

11 łyżeczek do herbaty

Naturalny

1 szklanka

4 łyżeczki do herbaty

Wyroby piekarnicze

Ciasteczka z owsianki

2 sztuki

½ łyżeczki do herbaty

Krakersy grahamowe

2 sztuki

1 łyżeczka do herbaty

Twinkies

1 batonik

8 ½ łyżeczki do herbaty

Ciasta drożdżowe

1 kawałek

4 łyżeczki do herbaty

Owoce z puszki

Gruszki w gęstym syropie

½ szklanki

5 łyżeczek do herbaty

Gruszki w rozcieńczonym syropie

½ szklanki

3 ½ łyżeczki do herbaty

Gruszki w wodzie

½ szklanki

1 ½ łyżeczki do herbaty

 

3. Ograniczenie spożycia salicylanów – problemy

Wiele dzieci z zespołem ADHA nie toleruje salicylanów – naturalnych związków występujących w warzywach, owocach i innych nieprzetworzonych produktach, jak też związków chemicznych, które są używane jako konserwanty. Salicylany blokują powstawanie długich łańcuchów kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3, które są potrzebne do prawidłowego funkcjonowania mózgu. Z uwagi na to, że wiele produktów spożywczych zawiera salicylany, ograniczenie spożycia lub eliminowania ich z diety może doprowadzić do szeregu niedoborów pokarmowych. W związku z powyższym należy zwiększyć spożycie produktów bogatych w omega-3. Produktami bogatymi w długołańcuchowe kwasy tłuszczowe są: olej rzepakowy, olej z wiesiołka dwuletniego, olej z ogórecznika, olej lniany, olej z nasion sezamu oraz ryby morskie. Najlepszym źródłem kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 są ryby z zimnych wód, ale mogą być zanieczyszczone metalami ciężkimi, szczególnie rtęcią.

Zawartość salicylanów w wybranych produktach spożywczych

Produkty o małej ilości salicylanów

Produkty o umiarkowanej ilości salicylanów

Produkty o dużej ilości salicylanów

Ryby

Czerwone słodkie jabłka

Jabłka (Granny Smith, Gala)

Skorupiaki

Grejpfruty

Czereśnie

Drób

Kiwi

Wiśnie

Wszystkie gatunki świeżego mięsa

Cytryny

Liczi

Jaja

Mango

Mandarynki

Produkty mleczne

Gruszki ze skórką

Brzoskwinie

Produkty zbożowe

Persymona

Kiełki lucerny

Jabłko (Golden delicious)

Rabarbar

Bób

Banany

Arbuzy

Brokuły

Obrane gruszki

Szparagi

Ogórki

Papaja

Zielona fasola

Bakłażany

Pędy bambusa

Buraki

Szpinak

Brukselka

Kalafiory

Miód

Kapusta

Pasternak

Kawa

Seler

Cebula

Herbaty owocowe

Groch

Ziemniaki w mundurkach

Morele

Fasola

Dynia

Owoce jagodowe

Por

Kukurydza

Winogrona

Soczewica

Rzepa

Śliwki

Sałata

Orzechy

Pomarańcze

Groszek

Kokosy

Ananasy

Obrany ziemniak

Nasiona sezamu

Daktyle

Szarlotka

Marchew

Suszone śliwki

Czosnek

Pieczarki

Dżemy

Kakao

 

Marmolada

Czekolada

Wszystkie soki owocowe

Orzechy nerkowca

Papryka ostra

 

Oliwki

Rzodkiewki

Pomidor

Przetwory pomidorowe

Zioła i przyprawy

Ocet                   

Herbata miętowa

 

4. Ograniczenie spożycia tłuszczów trans

Obecnie uważa się, że spożycie żywności przetworzonej zawierającej izomery trans nienasyconych kwasów tłuszczowych (frytek, pączków, ciasteczek, hamburgerów itd.), może przyczyniać się do powstawania zespołu nadpobudliwości. Wielu badaczy wykazało występowanie problemów wychowawczych u młodzieży, której dieta składa się głównie z wysokokalorycznej żywności typu fast food, obfitującej w izomery trans. Problemy te dotyczą zmian osobowościowe, nerwowości i agresywnego zachowania.

Trudna młodzież i fast food

Tłuszcze trans zaburzają produkcję długołańcuchowych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3, które są bardzo ważne dla prawidłowego funkcjonowania mózgu. Produkty zawierające izomery trans są ubogie w składniki pokarmowe, takie jak cynk, magnez, B1 i B6, które z kolei są niezbędne dla powstawania długołańcuchowych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3. Dodatkowo witamina B1 jest potrzebna do produkcji neurotransmiterów: dopaminy oraz serotoniny, która poprawia nastrój. Zapasy witaminy B1 są niewielkie i mogą być wyczerpane w ciągu kilku tygodni stosowania diety ubogiej w tą witaminę.

Aby dowiedzieć się więcej o izomerach trans nienasyconych kwasów tłuszczowych i ich szkodliwym wpływie na organizm człowieka, przeczytaj cykl artykułów poświęconych tej tematyce pt. Tłuszcze znane a nieznane. 

5. Unikanie produktów uczulających (w tym dodatków do żywności)

Istnieje silna zależność pomiędzy występowaniem alergii pokarmowych a zespołem ADHD, dlatego należy rozważyć ograniczenie spożycia lub wykluczenie z diety produktów zawierających silne alergeny. Różne badania naukowe wykazują występowanie alergii pokarmowych u ponad 60% dzieci z zespołem ADHD. Produkty zawierające silne alergeny to: pszenica, ryby, skorupiaki, orzechy ziemne, orzechy drzewne, soja, mleko i jaja. Ostatnie badania wykazują, że substancjami alergennymi są również barwniki i dodatki do żywności (np. glutaminian sodu) oraz konserwanty, które powodują niepożądane reakcje u dzieci z zespołem ADHD.

Dodatki do żywności wywołujące niepożądane reakcje u dzieci z zespołem ADHD

Dodatek do żywności

Miejsce występowania

Potencjalne problemy

E102 (Tartrazyna)

cukierki, ciasteczka, niektóre konserwowane groszki

nadpobudliwość, astma, wypryski

E124 (Ponceau 4R)

cukierki, ciasteczka, napoje

alergia, nietolerancja pokarmowa

E110 (Sunset Yellow)

cukierki, napoje, lody

dyskomfort przewodu pokarmowego, alergia

E122 (Carmoizyna)

ciasteczka, cukierki, żelki

alergia, nietolerancja pokarmowa

E104 (Quinoline Yellow)

cukierki, niektóre ryby wędzone, pikle

nadpobudliwość, astma, wypryski

E129 (Allura Red)

napoje orzeźwiające, kiełbasy koktajlowe

nadwrażliwość

E211 (Benzoesan sodu)

napoje orzeźwiające, wyroby piekarnicze

nadwrażliwość, astma

 

Szersze spojrzenie na dodatki do żywności

Warto unikać również innych substancji o stwierdzonym szkodliwym wpływie na organizm człowieka, zwłaszcza że niektóre z nich są szczególnie szeroko stosowane, jak np. glutaminian sodu czy aspartam.

  • Glutaminian sodu: może prowokować bóle głowy i objawy astmy u osób wrażliwych. U dzieci wrażliwych glutaminianu sodu może wywołać ataki podobne do padaczki. Jest to wzmacniacz smaku wykorzystany do wielu potraw m.in. rosołu, zup, gulaszu, sosu i potraw mięsnych.
  • Aspartam: jego głównym składnikiem jest aminokwas fenyloalanina szeroko wykorzystany przez przemysł spożywczy do produkcji napojów orzeźwiających i wyrobów cukierniczych. Wykazano, że aspartam może podwajać ilość fenyloalaninę w mózgu, a podawanie diety wysoko węglowodanowej razem z aspartamem jeszcze bardziej zwiększa ilość tego aminokwasu w mózgu. Z kolei wysoka koncentracja fenyloalaniny w mózgu ma związek z agresją i przemocą oraz obniżeniem ilości serotoniny w mózgu. Wykazano zależność pomiędzy obniżoną koncentracją serotoniny w mózgu a nadpobudliwością i agresywnym zachowaniem.
  • Tartrazyna: wywołuje niepożądane reakcje, podobnie jak środki zawierające kwas acetylosalicylowy np. aspiryna, czyli np. zaburzenia przebiegające ze zwężeniem dróg oddechowych, łącznie z astmą.
  • Benzoaty (E210-E219): prowokują pokrzywkę, obrzęk naczyń i astmę. Ponadto wykazano bezpośredni ich udział w rozwoju nadpobudliwości. Interakcja benzoesanu sodowego czy potasowego z witaminą C (niektóre napoje orzeźwiające zawierają oba związki) prowadzi do powstawania benzenu, który ma działanie rakotwórcze. Znajdują się głównie w rybach marynowanych, produktach spożywczych zawierających owoce jako wypełniacze, dżemach, napojach orzeźwiających i piwie.
  • Siarczyny (E220-E227): wykazano ich związek z występowaniem typowych objawów alergii, takich jak: świąd, pokrzywka, obrzęk naczyń i astma. Występują głównie w suszonych owocach, sokach owocowych syropach, deserach mlecznych na bazie owoców, piwie i winie.
  • Azotany i azotyny (E249-E252): mogą być przyczyną bólów głowy u osób wrażliwych. Poza tym substancje te mogą być przekształcone w substancje rakotwórcze. Znajdują się w bekonie, szynce, mięsie peklowanym i niektórych serach żółtych.

6. Zwiększenie spożycia kwasów omega-3

Wiele badań naukowych wykazuje zależność pomiędzy niedostatecznym spożyciem kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 a występowaniem zespołu nadpobudliwości. U wielu dzieci z nadpobudliwością i zespołem ADHD obserwuje się objawy niedoborów tych kwasów, takie jak: nadmierne pragnienie, częste oddawanie moczu, sucha skóra, egzema, suche włosy, łupież, łamliwe paznokcie, astma. Interesujące jest to, że u chłopców, których zapotrzebowanie na niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe jest większe, notuje się większe ryzyko zespołu nadpobudliwości niż u dziewcząt.

Skąd niedobory?

Deficyt niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych u dzieci z zespołem ADHD powstaje nie tylko z powodu niedostatecznego spożycia produktów, które je zawierają, lecz także w wyniku zwiększonego zapotrzebowania na te kwasy, złego wchłaniania i zmniejszenia zdolności przekształcania tych kwasów w substancje potrzebne do prawidłowego funkcjonowania mózgu (czyli w kwasy EPA i DHA). Przekształcenie to może być zakłócane przez częste spożywanie przez dzieci z zespołem ADHD produktów, które zawierają izomery trans, salicylany, pszenicę i przetwory mleczne. Proces transformacji kwasów tłuszczowych w EPA i DHA jest też hamowany przez niedobory niektórych witamin i składników mineralnych – witaminy B3 (niacyna), B6, C, biotyny, cynku i magnezu.

Omega-3 – ochrona przed agresją

Korzyści ze spożywania produktów bogatych w kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 wykazano w badaniach przeprowadzonych wśród więźniów w Wielkiej Brytanii. Zaobserwowano u nich zmniejszenie agresji i przemocy pod wpływem spożycia długołańcuchowych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3. Te kwasy tłuszczowe zapobiegają depresji, głównie dzięki poprawie funkcjonowania mózgu, zmniejszeniu napięcia psychicznego oraz poprawie nastroju.

7. Stosowanie diety poprawiającej funkcjonowanie mózgu

Prawidłowe odżywianie dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej polega nie tylko na eliminowaniu z diety pokarmów o stwierdzonym szkodliwym wpływie na ich organizm, lecz także na uwzględnianiu w jadłospisie takich składników i produktów, które poprawiają funkcjonowanie mózgu i pozytywnie wpływają na nastrój.

Składniki pokarmowe poprawiające funkcjonowanie mózgu i nastrój

Składnik

Sposób działania

Źródła pokarmowe

Glukoza

Główne źródło paliwo dla mózgu.

Otrzymana w wyniku rozkładu węglowodanów w organizmie, np. skrobi pochodzącej z makaronów, ziemniaków, ryżu brązowego, zbóż i in.

Kwasy tłuszczowe z rodziny

omega-3

Bardzo duża koncentracja w mózgu. Regulują przepuszczalność błon, poprawiają ogólne krążenie krwi, a więc przepływ krwi do mózgu, powodują zmniejszenie napięcia mózgu psychicznego i poprawienie koncentracji, łagodzą depresję.

ryby tłuste (łosoś, pstrąg, sardynki i tuńczyk), owoce morza, jaja wzbogacone w omega-3, nasiona lnu, olej rzepakowy, orzechy włoskie i in.

Jod

Niezbędny dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania mózgu u dzieci i niemowląt.

ryby, owoce morza, sól jodowana, glony morskie

Żelazo

Niezbędne w procesie dostarczania energii i tlenu komórkom, poprawia nastrój, funkcje poznawcze i wyniki w nauce.

Chude mięso czerwone, wieprzowina, drób i ryby są najlepszym źródła żelaza łatwo przyswajalnego. Warzywa strączkowe, zielone warzywa liściaste.

Cynk

Poprawia koncentrację i funkcje poznawcze.

owoce morza, zwłaszcza krewetki, chude czerwone mięso, wątroba, drób, orzechy, całe ziarna zbóż i produkty z grubego przemiału

Kwas foliowy

Wpływa na syntezę neurotransmiterów (serotoniny, dopaminy, noradrenaliny).

produkty wzbogacone w foliany, groszek, owoce cytrusowe, zielone warzywa liściaste

Witamina B12

Działa podobnie jak kwas foliowy. Bierze udział w wytwarzaniu komórek nerwowych oraz w metabolizmie tłuszczu i węglowodanów.

chude mięso, drób, jaja, ryby, produkty mleczne, napoje sojowe wzbogacone w B12

Witamina B6

Działa podobnie jak kwas foliowy. Bierze udział w metabolizmie białka.

chude mięso, drób, ryby, drożdże, orzechy, całe ziarna zbóż, warzywa

Nie masz uprawnień, aby dodawać komentarze

Kalkulator zdrowia dziecka

Kalkulator zdrowia dziecka

Diety w rytmie fit
Higieniczna Kuchnia - W Polsce wciąż wolimy jadać w domu niż na mieście. Być może dlatego, że wyjście do restauracji traktujemy jako coś specjalnego i rezerwujemy na szczególne okazje. A może dlatego, że boimy się żywności niewiadomego pochodzenia i zatruć pokarmowych? Jednak musimy zdawać sobie sprawę, że większe niebezpieczeństwo zatrucia czyha na nas we własnej kuchni!